Vàng da sơ sinh là hiện tượng thường gặp ở trẻ sơ sinh và sẽ biến mất chỉ sau vài tuần. Sẽ tùy vào nguyên nhân bé vàng da mà bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị khác nhau. Trong bài viết sau đây duocsichobe.com sẽ giúp bạn biết thêm thông tin về những vấn đề mà vàng da ở trẻ sơ sinh nhé.
Thế nào là bệnh vàng da sơ sinh
Vàng da sơ sinh là hiện tượng da, kết mạc mắt của trẻ có màu vàng, thường là do bilirubin tăng gián tiếp. Hiện tượng này thường gặp ở trẻ sơ sinh, có thể xảy ra ở mức độ nhẹ, nhưng cũng có khi tiến triển nặng. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời thì bệnh có nguy cơ xảy ra những biến chứng như nhiễm độc thần kinh do bilirubin gián tiếp thấm vào não. Nguy hiểm hơn là bé sẽ tử vong hoặc bị di chứng não suốt đời. Có hai kiểu vàng da sơ sinh đó là:
=>Xem thêm: Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị lạnh – cần làm gì khi bé bị lạnh
Vàng da sinh lý
Đây là hiện tượng trẻ sơ sinh có hiện tượng vàng da do số lượng hồng cầu trong máu cao. Hơn nữa, chức năng gan của bé còn kém, và khả năng bài tiết mật cũng chưa trưởng thành. Đối với trẻ đủ tháng, sức khỏe bình thường thì vàng da được coi là sinh lý khi:
- Xuất hiện vàng da từ ngày thứ 3 sau sinh;
- Dấu hiệu vàng da tự hết trong 7 – 10 ngày;
- Tốc độ tăng bilirubin không quá 5mg% trong thời gian 24 giờ.
Vàng da sinh lý không cần phải can thiệp đến y tế, mà mẹ chỉ cần cho bé bú đầy đủ thì cơ thể sẽ nhanh chóng đào thải bilirubin ra bên ngoài.
Vàng da bệnh lý
Vàng da sơ sinh được coi là bệnh lý khi vàng da xuất hiện sớm, mức độ vàng nhiều và kèm theo triệu chứng bệnh lý khác như:
- Vàng da đậm xuất hiện rất sớm sau 1 – 2 ngày sau sinh;
- Vàng da không chỉ xuất hiện ở mặt, vùng mắt và còn lan đến khắp cơ thể;
- Sau 2 tuần và vàng da sơ sinh không hết;
- Vàng da kết hợp với triệu chứng bất thường như bé bỏ bú, sốt, khóc nhiều, phân bạc màu,…
Khi nhận thấy những dấu hiệu này cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ để chẩn đoán và điều trị vàng da sơ sinh càng sớm càng tốt.
Cách phát hiện vàng da sơ sinh
Vàng da sơ sinh sẽ xuất hiện đầu tiên ở vùng mặt, sau đó đến thân mình, cẳng tay, cân và ở lòng bàn tay và bàn chân. Phát hiện bệnh bằng việc ấn ngón tay vào da bé trong 5 giây rồi buông ra xem có vàng không.
Thường thì, các bác sĩ sẽ dùng máy đo bilirubin qua da để kiểm tra mức độ vàng da ở bé. Thế nhưng, thực tế kết quả máy đo có thể sai số, vì vậy nếu kết quả đo khác thường thì bác sĩ sẽ xem xét cho xét nghiệm máu để chẩn đoán.
Nguyên nhân mắc chứng bệnh vàng da sơ sinh
Trẻ sơ sinh gặp phải tình trạng vàng da sơ sinh có thể là do một trong số nguyên nhân sau:
Vàng da sơ sinh do tăng sản xuất bilirubin
Bilirubin dư thừa chính là nguyên nhân chính gây lên chứng vàng da sơ sinh. Bilirubin là sắc tố màu vàng ca, được hình thành trong quá trình phá vỡ hồng cầu trong máu. Nguyên nhân xảy ra hiện tượng vàng da là do:
- Bất đồng nhóm máu mẹ con: do nhóm máu bất đồng nên hệ thống miễn dịch của người mẹ có thể phá hủy hồng cầu của con.
- Bệnh lý tại hồng cầu làm cho hồng cầu dễ bị vỡ;
Chức năng chuyển hóa bilirubin bị giảm
Nguyên nhân gây ra tình trạng vàng da sơ sinh là do bé bị một trong các bệnh lý như hội chứng Crigler-Najjar, hội chứng Gilbert, do trẻ sinh non, thiếu hụt hormone,…
Do tăng tái hấp thu bilirubin từ ruột
Đối với những bé sinh ra bị hẹp môn vị, tắc ruột non, phình đại tràng do bẩm sinh, sử dụng thuốc gây liệt ruột,… thì đều có nguy cơ tăng tái hấp thu bilirubin từ ruột và dẫn tới vàng da sơ sinh.
Vàng da sơ sinh do sữa mẹ
Một số trẻ trong vài ngày đầu tiên bú không đủ do gặp khó khăn khi bú hoặc mẹ không tiết đủ lượng sữa. Tình trạng này sẽ làm cho bé mất nước, thiếu hụt năng lượng và tăng tái hấp thu bilirubin gây lên vàng da. Để khắc phục tình trạng này thì mẹ nên cho bé bú thường xuyên hơn, không nhất thiết phải ngưng bú mẹ nếu trẻ vẫn bú tốt.
Phương pháp điều trị bệnh vàng da sơ sinh tốt nhất
Theo các chuyên gia chia sẻ, bệnh vàng da sơ sinh sẽ tự hết khi gan của bé bắt đầu trưởng thành. Việc mẹ cho bé bú thường xuyên sẽ giúp đào thải bilirubin nhanh chóng ra ngoài cơ thể. Tình trạng vàng da nặng hơn có thể tìm đến phương pháp điều trị khác như:
- Chiếu đèn: đây là cách điều trị vàng da sơ sinh hiệu quả và khá an toàn.
- Thay máu: cách này được chỉ định khi bé có triệu chứng đe dọa nhiễm độc thần linh do bilirubin trong máu bị tăng cao.
Cách phòng ngừa chứng bệnh vàng da sơ sinh
Một trong những cách phòng ngừa vàng da sơ sinh tốt nhất là mẹ cho bé bú sữa đầy đủ:
- Nếu trẻ bú mẹ: cho bé bú từ 8 -12 cữ mỗi ngày để đảm bảo rằng bé không bị mất nước và giúp cho cơ thể đào thải bilirubin một cách nhanh chóng.
- Trường hợp mà bé không được bú do bệnh lý của mẹ thì bé phải dùng sữa công thức: cho bé bú khoảng 30-60 ml sữa công thức trong tuần đầu tiên.
Ngoài ra, các mẹ nên xét nghiệm xem mình nhóm máu gì trước khi mang thai, vì sau sinh bé cũng được xét nghiệm nhóm máu. Việc này sẽ giúp xác định được nguy cơ bé bị vàng da sơ sinh do không tương thích với nhóm máu mẹ để có biện pháp điều trị thích hợp.
Một số câu hỏi thắc mắc về bệnh vàng da sơ sinh
Dưới đây là một số câu hỏi thắc mắc về bệnh vàng da sơ sinh mà chúng tôi đã tổng hợp lại và giải đáp cho bạn:
Tại sao phương pháp chiếu đèn lại giúp điều trị vàng da sơ sinh?
Khi bilirubin tăng cao đến ngưỡng phải điều trị thì bác sĩ sẽ tiến hành chiếu đèn đặc biệt để điều trị vàng da. Dưới tác dụng của ánh sáng đèn thì bilirubin sẽ được chuyển hoá từ dạng không hòa tan trong nước thành dạng có thể hòa tan trong nước, chúng sẽ được đào thải qua gan, và qua nước tiểu. Để chiếu đèn hiệu quả thì ánh đèn cần chiếu trực tiếp trên da bé, bé sẽ được cởi hết quần áo, chỉ mặc tã và che mắt.
Vàng da sơ sinh liệu có nguy hiểm không?
Nếu nồng độ bilirubin trong máu tăng quá cao sẽ gây tổn thương vĩnh viễn tới hệ thần kinh. Hội chứng này gọi là kernicterus làm cho bé bị điếc, bé chậm phát triển. Thế nhưng, tỷ lệ phần trăm trẻ sơ sinh mắc hội chứng này là không cao. Đối với những trường hợp bé bị vàng da sinh lý thì bố mẹ không cần phải quá lo lắng vì sau một thời gian bệnh sẽ tự biến mất.
Nguyên nhân vàng da sơ sinh có thể là do bú mẹ không?
Việc nuôi con bằng sữa mẹ không gây ra tình trạng vàng da, thế nhưng cũng có nhiều khả năng xảy ra ở trẻ sơ sinh bú sữa mẹ. Nguyên nhân là do mẹ chưa có đủ nguồn sữa cho con bú, lượng dịch trong cơ thể bé không đủ khiến nồng độ bilirubin trong máu tăng cao. Cho bé bú sữa công thức cũng bị vàng da nếu trẻ không được cung cấp đầy đủ lượng sữa.
Nếu mẹ nghĩ con không bú đủ sữa thì có thể trao đổi trực tiếp vấn đề này với bác sĩ. Một khi cải thiện tư thế cho bé bú, bổ sung sữa mẹ hoặc sữa công thức cho con nhiều hơn thì con sẽ nhận được đủ lượng sữa và tình trạng vàng da sơ sinh cũng biến mất. Mẹ nên cho bé bú ít nhất 8-12 lần trong ngày ở vài ngày đầu tiên sau sinh.
Tắm nắng có giúp điều trị vàng da sơ sinh không?
Ánh nắng mặt trời không thể điều trị chứng vàng da sơ sinh bệnh lý. Bởi vậy, khi thấy bé có dấu hiệu bị vàng da thì cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ chuyên khoa để được điều trị.
Bài viết trên đây chúng tôi đã chia sẻ tới bạn về vàng da sơ sinh, mong rằng bài những thông tin trên sẽ giúp ích cho mẹ trong quá trình nuôi con. Hãy theo dõi duocsichobe.com để biết thêm nhiều kiến thức hay về mẹ và bé nhé!
